Başabaş Noktası Nedir, Nasıl Hesaplanır?
Başabaş Noktası Nedir?
Başabaş noktası bir firmanın hiç bir kar elde etmeden, zararlarını karşılayabildiği noktayı/seviyeyi belirtir. Diğer bir açıdan ise bir firmanın, giderlerini karşılayabildiği nokta da denilebilir. Başabaş noktası birim fiyat, birim değişken gider ve sabit giderler ile hesaplanır. Ayrıca sadece sabit giderler ve katkı payı ile de hesaplanabilir.
Birim fiyat: Bir birim ürünün satıldığı fiyat. Örneğin bir kalemi 3TL’den satıyorsunuz.
Birim değişken gider: Bir birim ürünün maliyeti. Örneğin bir kalemi üretirken 2TL harcama yapıyorsunuz.
Sabit giderler: İşletmenizin aktif olabilmesi için harcanan giderler. Örneğin kira, elektrik vb.
Başabaş Noktası Nasıl Hesaplanır?
Başabaş noktası birim fiyattan, birim değişken giderlerin çıkartılması ve sonucun sabit giderlere bölünmesi ile bulunur.
\[ Başabaş\ Noktası= \frac{Sabit\ Giderler}{(Birim\ Fiyat-Birim\ Değişken\ Gider)} \]
Bu formül üzerinden hesaplama yapıldığında satılması gereken ürün miktarı ortaya çıkar.
Basit bir örnek vermek gerekirse
Kalem satmak için bir dükkan kiraladınız. Aylık 1.000TL kira ödüyorsunuz. Toptancıdan kalemin tanesini 2TL’ye alıyorsunuz. Bulunduğunuz bölgede kalemin 4TL’den satılabileceğine karar verdiniz. Peki bu durumda aylık ne kadar kalem satarsanız giderlerinizi karşılayabiliyorsunuz?
Direkt olarak başabaş noktası formülü ile hesaplama yaparsak
1000 / (4-2) = 500
Hiç bir kar elde etmeden aylık işletmenin masraflarını karşılayabilmek için 500 adet kalem satmanız gerekmektedir. İşte burada çıkan 500 adet kalem miktarı firmanız için başabaş noktasını oluşturmaktadır.
Başabaş Noktası Grafiği
Basit bir hesaplama üzerinden başabaş noktası grafiğini inceleyelim.
Birim Fiyat = 10TL
Birim Değişken Gider = 4TL
Sabit giderler = 50.000TL
Bu durumda başabaş noktası miktarımız
50.000 / (10-4) = 6.250 adet ürün olmaktadır.
Bu hesaplamaya göre başabaş noktası grafiğimiz
şeklinde olmaktadır.
Katkı Payı Nedir?
Katkı payı birim fiyat ile birim değişken gider arasındaki farkı gösterir.
\[ Katkı\ Payı = (Birim\ Fiyat-Birim\ Değişken\ Gider) \]
Direk olarak katkı payı ile başabaş noktasını
\[ Başabaş\ Noktası= \frac{Sabit\ Giderler}{Katkı\ Payı} \]
formülü ile de bulabilirsiniz.
Merhabalar
Anlatış biçiminiz çok güzel teşekkürler fakat haddim değil ama son örneğinizde 50.000/(10-3)=7.142 olması gerekmiyor mu?
Ne yaparsam yapayım 6.250 ye ulaşamıyorum
İyi günler
Merhaba
Güzel yorumunuz için teşekkür ederim.
Formül 50000/(10-4) şeklinde. Soruda 3TL yazmışım. Benim hatam. Soruyu 4TL olarak güncelledim. Dikkatiniz için teşekkür ederim.
Sağlıklı günler.