Beklenen Getiri Nedir?
Beklenen getiri, portföy yönetimi için portföyün gelecekte nasıl bir getiri sağlayacağı hakkında öngörü elde etmeyi sağlar. E(R) sembolü ile gösterilir. Yatırımlar belirsizlikleri ve riskleri bünyesinde bulundurur. Getiri belirsizliği için öngörü sağlanabilir. Beklenen getiri ile varyans ve standart sapma hesaplanarak yatırım riski hakkında veri elde edilebilir.
Beklenen getiri hesaplamaları her zaman için %100 doğru bir sonuç yansıtıyor demek yanlış olur. Sadece elde bulunan veriler ile önceden bir öngörü ve tahmin sağlamak amacıyla hesaplanır. Her zaman %100 doğru sonuç vermez demek hiç bir katkısı olmadığı anlamına da gelmez. Kullanılan veriler, analizler doğru ise ve beklenmeyen risklerle karşılaşılmaz ise büyük oranda gelecekteki getiri ile yakın değerleri yansıtacaktır.
Beklenen Getiri Nasıl Hesaplanır?
Beklenen getiri sıkça 2 yöntem ile hesaplanmaktadır. Bunlar tarihsel veri ve olasılık (senaryo) yöntemleridir.
Tarihsel Verilerle Beklenen Getiri Hesaplama
Adından da anlaşılacağı üzere tarihsel veriler kullanılarak yapılan bir yöntemdir. Burada tarihsel verilerin doğru olması büyük önem taşımaktadır. Tarihsel veriler ile hesaplanan beklenen getiri fikir, öngörü olması amacıyla hesaplanır. Çünkü geçmişte sağlanan getiriler ile gelecekte sağlanacak getirilerin kesin olarak aynı olması beklenemez.
Tarihsel veriler ile aritmetik ortalama hesaplanır ve sonuç bulunur. Elde bulunan tarihsel veriler toplanır ve tarihsel verilerin sayısına bölünür.
\[ E(R)= \frac{X_1+X_2+X_3+……+X_n}{n} \]
Tarihsel Veri ile Beklenen Getiri Örneği
A yatırımının geçmiş getirileri aşağıda ki gibi olsun.
| YIL | GETİRİ |
| 2013 | 190.000TL |
| 2014 | 210.000TL |
| 2015 | 202.000TL |
| 2016 | 260.000TL |
| 2017 | 215.000TL |
Bu verilere göre
\[ E(R) = \frac{190000 + 210000 + 202000 + 260000 + 215000}{5} = 215400 \]
beklenen getirimiz 215.400TL çıkmaktadır.
Olasılık Yöntemiyle Beklenen Getiri Hesaplama
Olasılık yönteminde tahmini sağlanacak değer ve sağlanacak değerlerin olasılıkları kullanılarak sonuç elde edilir. Bir senaryo hazırlanır. Örneğin çok kötü, kötü, normal, iyi, çok iyi gibi olabilir. Bu durumlar ve senaryo sayıları yatırımcının analizlerine bağlıdır. Bu durumların olasılıkları ve olması sonucunda sağlanacak getiri belirlenir ve birbirleriyle çarpılır. Çıkan sonuçlar toplanır ve beklenen getiri bulunur.
Olasılık yöntemi, tarihsel veriler yöntemine göre daha çok subjektif sonuçlar sunmaktadır. Olasılık yönteminde yapılan senaryoda yer alan analizlerin iyi yapılması, büyük ihtimal ve tahminlere dayanması önemlidir.
Olasılık Yöntemi ile Beklenen Getiri Örneği
Yaptığımız analizler sonucu senaryomuzda 3 durum söz konusu olsun.
| Senaryo | Olasılık | Getiri | Ağırlıklı Getiri |
| En Düşük | %25 | %-5 | 0.25 x -0.05 = -0.0125 |
| Normal | %40 | %18 | 0.40 x 0.18 = 0.072 |
| En Yüksek | %35 | %25 | 0.35 x 0.25 = 0.0875 |
| Toplam | %100 | -0.0125 + 0.072 + 0.0875 = 0.147 |
Burada yatırımcı analizlerinin sonucunda en düşük %25 olasılıkla %-5 zarar edeceğini, yatırımın normal getirisinin %40 olasılık ile %18 kazanç olacağını ve en yüksek durumda %35 olasılıkla %25 kazanç elde edeceğini tahmin etmektedir.
Son olarak olasılıklarla, getiriler çarpılmış ve çıkan sonuçlar toplanarak beklenen getiri %14,7 olarak bulunmuştur.
Burada yatırımcı 3 senaryo (en düşük, normal, en yüksek) belirlemiştir. Ancak bunlardan daha fazla senaryo belirlenebilir. Bu durum yatırımcının analizlerine bağlıdır.