Birincil ve İkincil Piyasalar

Piyasalar birincil piyasalar ve ikincil piyasalar olarak adlandırılarak iki türe ayrılmıştır. Piyasalar hisse senedi, tahvil gibi menkul kıymetlerin alışının ve satışının yapıldığı pazar niteliği taşımaktadır.

Birincil Piyasalar

Birincil piyasalar devlet ve ya anonim şirketler tarafından çıkarılan menkul kıymetlerin ilk satışının gerçekleştirilmesidir. İhraçtan adı da verilmektedir. Menkul kıymetlerin ihraçtan ve ya birincil piyasalardan satışı genellikle kapalı kapılar arkasında yapılmaktadır. Bu nedenle halk tarafından adı sıkça anılan bir piyasa değildir.

Birincil piyasa satışı gerçekleştirmek için arada aracılar bulunmaktadır. İlk olarak bu aracı kuruluşların başında yatırım bankaları gelmektedir. Yatırım bankaları bu işlemi gerçekleştirirken genellikle bir fiyat garantisi sunarlar ve halka satarlar. İhraçtan çıkan ilk menkul kıymetin daha sonra tekrar başka birine satılması ise ikincil piyasa adını verdiğimiz pazar içerisinde gerçekleşmektedir.

Birincil Piyasalara Örnek

Örneğin A firması 5000 adet hisse senedi satmak istedi ve gerekli koşulları yerine getirdi. Bu 5000 senedi ister bir kişiye ve ya farklı kişilere satabilir. Diyelim ki 5000 hisse senedini Ahmet isimli bir vatandaş almak istedi. İşte bu durumda yapılan satış birincil piyasa örneği taşır. Firmanın ilk olarak satış yapması bu işlemin birincil piyasaya girmesine sebep oluşturmuştur.

Bir de tahvil örneği verelim.

Devlet herhangi bir nedenden, diyelim ki para arzını azaltmak için tahvil satmaya karar verdi. Tahvili Mehmet isimli bir vatandaş almak istedi. İşte bu ilk satış işleminin gerçekleşmesi birincil piyasa işlemidir. Eğer Mehmet isimli vatandaş bu tahvili satmak isterse bu işlem ikincil piyasaya girecektir.

İkincil Piyasalar

Daha önce ilk satış işleminin gerçekleşmiş olduğu menkul kıymetin sahibi tarafından başka birine satılması ikincil piyasalarda gerçekleşir. Menkul kıymetin 1 den fazla satılması sürekli olarak ikincil piyasaların içinde olur. Yani üçüncül, dördüncül gibi piyasalar söz konusu değildir. Menkul kıymet birincil piyasadan çıktıktan sonra kaç kez satılırsa satılsın bu işlem ikincil piyasalar da gerçekleşmektedir.

İkincil piyasalara en güzel örnek BIST (Borsa İstanbul) verilebilir. ABD’de yer alan New York borsası da dünyadan örnek olabilir. Bu piyasalar da alıcıyı ve satıcıyı birleştiren kişilere Broker ve Aracı adı verilir. Aralarında ki fark ise Broker yatırımcıları temsil eder, aracı ise alıcı ve satıcıyı birleştirerek satış işleminin gerçekleşmesine yardımcı olur.

İkincil Piyasa Örneği

Daha önce A firmasından aracı ile 5000 hisse senedi almış olan Ahmet isimli vatandaş bu hisse senetlerini elinden çıkarmak istedi. Bir aracı ile 5000 hisse senedine alıcı buldu ve satışı gerçekleştirdi. İşte bu işlem ikincil piyasada gerçekleşmiş olur. Yani daha önce ihraçtan çıkan hisse senetlerinin tekrar satılması ikincil piyasa da gerçekleşir. Hisse senetlerinin alan kişi tekrar o hisse senetlerini satmak isterse ve satışını gerçekleştirirse bu işlemde ikincil piyasa da gerçekleşir. Yani hisse senetlerinin üçüncü dördüncü ve ya daha fazla satım işlemi de ikincil piyasada gerçekleştir. İkincil piyasa ilk satışından sonra yapılan tüm satışları içerir.

 

 

Benzer Yazılar

Bir Yorum Var

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir