Devir Hızı Oranları Nedir ?

Devir  hızı oranları firmanın bulundurduğu varlıkların etkinliğinin ve yoğunluğunun ne derecede olduğunu gösteren oranlardır. Devir hızı oranları üzerinden firmanın faaliyetlerinin etkinliği de ölçülebilir.

Devir hızı oranları ile firmanın ne kadar satış yaptığı, ürünlerinin ne derecede dönüşüme uğradığı ve likiditeye çevrildiği, alacakları karşısında tahsil süreleri gibi bilgilere ulaşılabilir. Firmalar açısından önemli hesaplamalar olmakla beraber gelecek açısından yapılan planlarda önemli rol oynar.

Devir Hızı Oranları Nasıl Hesaplanır, Formülleri Nelerdir ?

Devir hızı oranları bir çok yöntemle ifade edilebilir. Bu yöntemlerden en çok kullanılan ve ön plana çıkanlar stok devir hızı ve alacak devir hızı yöntemleridir.

Stok Devir Hızı

Stok devir hızı firmanın stoklarının ne kadar zamanda nakde dönüştüğünü, yılda kaç kez dönüşüme uğradığını (satıldığını) gösteren bir hesaplama biçimidir. Bazı firmalarda yüksek çıkması verimliliğin yüksek olduğunu gösterebilir. Yalnız firma planlamalarına göre hızının gösterdiği verimlilik değişebilir.

Stok devir hızında standart firmanın kendisi tarafından oluşturulur. Firma ile aynı alanda rekabet eden diğer firmalar ile kıyaslama yapılabilir. Stok devir hızının yüksek çıkması o firmanın daha fazla kazanç amaçlı stoklara yöneldiğini gösterebilir.

Not: Kazancın daha fazla olması iyi bir yönetim biçimidir demek doğru olmaz. Günümüzde çok firma daha fazla kazanç yerine daha fazla değer mantığıyla hareket etmekte ve iyi sonuçlar almaktadır.

Stok Devir Hızı Formülü

Satılan Malın Maliyeti’nin, Stoklara bölünmesiyle bulunur.

\[ Stok Devir Hızı = \frac{Satılan Malın Maliyeti}{\frac {Başlangıç Stok Miktarı + Dönem Sonu Stok Miktarı}{2}} \]

Çıkan sonuç stok devir hızını verir. Bu veri üzerinden stok devir gününü (kaç günde devir ettiğini) bulmak için hesaplama yaptığımız tarih süresini, stok devir hızına bölerek bulabiliriz.

Bir örnek ile açıklamak gerekirse

Bir yılı veri alırsak

Satılan Malın Maliyeti = 450TL,
Başlangıç Stok= 310TL
Dönem Sonu Stok = 335TL
olsun.

Stok Devir Hızı = 450/((310+335)/2) = 1.3953
Stok Devir Günü = 365/1.3953 = 261,5
Stoklarımız elimizden 261,5 günde çıkmaktadır.

Stok devir hızı hesaplanırken baz aldığınız süreye dikkat ediniz. Örneğin 1 ocak ile 25 ocak arasını hesaplamak istediğinizde başlangıç stok 1 ocak, dönem sonu stok ise 25 ocak olur. Çıkan stok devir hızı ise 25 güne bölünür. Satılan Malın Maliyeti’nde ise o süre arasındaki maliyet alınır.

Alacak Devir Hızı

Alacak devir hızı firmanın yapmış olduğu satışlardan alacaklarının ne kadar süre içerisinde tahsil edildiğini gösterir. Kredi veren kuruluşlar için önemli bir göstergedir.

Alacak devir hızı firmaların tahsil kabiliyetinde iyi bir yönetime sahip olup olmadığını göstermekle beraber satış yaptığı ortamın güvenirliği hakkında da bilgiler verebilir. Alacak devir hızının düşük olması firmanın rekabet ortamında zayıflamasına sebep olur. Aynı zamanda iyi bir takip ve tahsilat politikasının olmadığını gösterir.

Alacak Devir Hızı Formülü

\[ Alacak Devir Hızı = \frac {Satışlar}{Alacaklar Hesabı} \]

Çıkan alacak devir hızı yine gün sayısına bölünür ve alacakların ne kadar sürede tahsil edildiğine ulaşılır.

Alacak devir hızına bir örnek

Satışlar = 700TL
Alacaklar hesabı = 400TL
olsun

Alacak Devir Hızı = 700/400 = 1,75
Alacakların alındığı süre = 365/1,75 = 208,5
Sonuç olarak firmanı alacaklarını 208,5 günde tahsil ettiğine ulaşılır.